ใครที่เป็นหนอนหนังสือหรือรักการอ่านหนังสือเป็นชีวิตจิตใจเคยมีความสงสัยกันบ้างไหม ว่าหนังสือแต่ละประเภทที่เราอ่านแบบไหนถึงจะเรียกว่านิยาย นวนิยาย วรรณกรรม เพราะเมื่อดูๆไปมันก็คล้ายกันหมด ทั้งแนวเรื่อง ภาษาเขียน ดังนั้นเรามาลองหาคำจำกัดความของแต่ละประเภทกันดีกว่า เพื่อที่จะได้เพิ่มอรรถรสและเข้าใจงานเขียนแต่ละประเภทให้คุณได้ความบันเทิงจากการอ่านมากขึ้นอีกด้วย
ความหมายของนิยาย ถ้าจะกล่าวตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานปี พ.ศ.2525 ได้ให้คำนิยามของนิยายไว้ว่า เป็นการเล่าเรื่องต่อกันมา โดยที่เรื่องราวเหล่านั้นอาจจะไม่ใช่เรื่องที่มีความแน่นอนหรือหลักฐานข้อเท็จจริงทั้งหมด มีการแต่งเติมเสริมแต่งบางช่วงบางตอนให้มีความพิเศษหรือเหนือกว่าเรื่องจริง เป็นเรื่องที่ผู้เขียนจินตนาการขึ้น เช่น นางเหงือกที่มีเวทย์มนต์คาถาสามารถใช้ชีวิตเดินได้เหมือนมนุษย์ เป็นต้น ซึ่งบางครั้งก็ทำให้นิยายไปมีความคล้ายคลึงกับตำนาน ไม่ว่าจะเป็นตำนานที่เป็นเรื่องเล่า หรือตำนานพื้นบ้านจนผู้อ่านเองก็แยกแทบไม่ออกได้เหมือนกัน
เพิ่มเติมในส่วนของนวนิยาย ที่บางท่านอาจจะเกิดความสับสนว่ามีความแตกต่างกับนิยายตรงไหน เพราะจะว่ากันไปแล้วนวนิยายบางเรื่องก็มีจินตนาการที่คาดไม่ถึงว่าจะพบเจอได้ในชีวิตจริง นวนิยายคือ งานเขียนที่ให้ความบันเทิงในรูปแบบของร้อยแก้วที่มีความยาวของเนื้อเรื่องพอสมควร บางเรื่องอาจจะมีความยาวมากกว่า 2 เล่มจบ โดยได้มีการกำหนดตัวละคร โครงเรื่อง ลำดับเหตุการณ์ภายในเรื่อง สถานที่ ทำให้เนื้อเรื่องมีความสนุกสมจริงส่งผลให้ผู้อ่านสามารถที่จะร่วมจินตนาการไปกับเนื้อเรื่องเสมือนอยู่ร่วมในเหตุการณ์
ความหมายของวรรณกรรม คือการที่มนุษย์สามารถที่จะสื่อสารกันผ่านภาษาได้อย่างมีคุณค่า หากว่ามองเป็นมุมกว้างๆ ก็จำกัดความได้ว่าเป็นทั้งเรื่องแต่ง ตำรา บทความ ข่าวในหนังสือพิมพ์ คำพูดปราศรัย สุนทรพจน์ หรือแม้กระทั่งงานเขียนในสื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ รวมทั้งเรื่องแต่ง งานประพันธ์ที่ส่วนใหญ่เราจะรู้จักกันดี อย่าง นวนิยาย บทกวี เรื่องสั้น ทั้งเป็น เรื่องแต่งหรือบันเทิงคดี (Fiction) เรื่องข้อเท็จจริงหรือบทความ สารคดี ข่าว (Non-fiction)
เพราะฉะนั้นเราจึงสามารถสรุปได้ว่านิยายก็คือส่วนหนึ่งของวรรณกรรมนั่นเอง เพียงแต่วรรณกรรมคือการมองภาพรวมมุมกว้าง เป็นงานนิพนธ์ งานหนังสือ บทประพันธ์ทุกอย่างที่เป็นร้อยแก้ว ร้อยกรอง แม้กระทั่งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ที่ถูกรวบรวมเรียกว่างานวรรณกรรม ส่วนนิยายก็คือการเขียนเรื่องเล่าที่มีการเล่าสืบต่อเนื่องกันมา โดยที่ไม่สามารถหาข้อพิสูจน์ได้ เพียงแค่อ่านเพื่อให้ได้ความรู้หรือความบันเทิงเท่านั้น และเราสามารถบรรจุว่านิยายเป็นงานวรรณกรรมในรูปแบบหนึ่ง
